De regio waar ons blad verspreid wordt (grofweg de driehoek Tiel, Nijmegen, Oss) kent vele bijzondere maakbedrijven, allen met een eigen verhaal en veelal lange geschiedenis. De meeste ontstaan vanuit een specifiek ambacht dat over de jaren heen werd omgezet in industriële bedrijvigheid. En met succes. Onze regio herbergt een flink aantal succesvolle industriële bedrijven die wereldwijd actief zijn. Hout, metaal, baksteen, voedsel; het zijn enkele, historisch ingegeven thema’s uit de maakindustrie. We maken een korte ronde door de geschiedenis en de actualiteit, schetsen een beeld van de maakindustrie, kijken naar dwarsverbanden en inspirerende samenwerkingen.
Streekeigen productiebedrijven
De regio herbergt streekeigen productiebedrijven die hun oorsprong vinden in de specifieke ligging en de aanwezigheid van grondstoffen en vruchtbare grond. Zo maakt de rijke voedingsbodem van de rivierklei dat er al eeuwenlang bomen worden gekweekt. Resulterend in succesvolle internationaal opererende bedrijven die in het Tree Center Opheusden de nauwe samenwerking met elkaar aangaan. “We zijn een vereniging van ruim 160 boomkwekerijbedrijven en zijn hét laanboomcentrum van Europa. Kennis wordt gedeeld, we hebben een stem in brancheorganisaties en bij overheden en houden elkaar scherp op het gebied van ondernemerschap. De bomen die op de 1.800 hectare gekweekt worden zijn mede daardoor van de allerhoogste kwaliteit en vinden hun weg over de hele wereld.” *
Door innovaties te delen blijft ook de industrie geïnteresseerd om door te ontwikkelen op wat er op de kwekerijen nodig is. Bodemscanners, drones… en bemestingstechnieken van bijvoorbeeld een bedrijf als ICL Specialty Fertilizers die alles inzetten om de bemesting naadloos aan te laten sluiten bij het productieproces van de kweker.
Ook in de Betuwse fruitteelt is deze samenhang met de industrie te zien. De zoektocht naar mogelijkheden om de bederfelijke vruchten op tijd te kunnen verwerken zorgde voor een bloeiende conserven- en fruitbewerkingsindustrie. Met een bedrijf als Taminiau Elst Overbetuwe, één van de grootste jamfabrieken uit de Betuwe als lichtend voorbeeld. TEO werd overgenomen door Heinz die de locatie gebruikt om hun beroemde ketchup te vervaardigen. En nog altijd zijn er jamfabrikanten. Zoals hofleverancier Geurts uit Dodewaard, die al meer dan 125 jaar jam produceert die in een volume van 35 miljoen potten per jaar, veelal geproduceerd onder private label, hun weg over de wereld vinden.
Rijke voedingsbodem
De streek is een rijke voedingsbodem voor veel bedrijvigheid in de maakindustrie. Met industrieën die opbloeien door de fruittelers en boomkwekers. Maar ook door de landbouw en veeteelt. Met hele grote bedrijven en iets kleinere. Een bedrijf als biologische kaasboerderij Ravenswaard uit Afferden bijvoorbeeld wiens duurzaam geproduceerde rauwmelkse kazen de weg hebben gevonden naar de landelijke keten van biologische supermarkten Ekoplaza. Diezelfde keten die ook de eieren van biologische ei boerderij Ons Ei in de schappen heeft. Eieren die eveneens in verschillende lokale restaurants en in zorgcentrum st. Barbara verwerkt worden in heerlijke gerechten. Regionale partijen, op welke schaal dan ook, weten elkaar te vinden. Eieren van de vrijlopende kippen van een kleinschalige boerderij, Boer Stan uit Nederasselt die door een lokale pastamaker verwerkt worden in hun tagliatelli’s, spaghetti’s en macaroni en te koop zijn in de landwinkels in de buurt. Van heel groot naar heel klein. De ondernemers in onze regio weten elkaar te vinden. Delen kennis, leren van elkaar en zetten elkaars expertise en netwerk in om hun bedrijf op welke schaal dan ook succesvol te laten zijn.
De maakindustrie in de regio kon groeien door de fruitteelt, boomkwekerijen, land- en veeteelt. En herbergt vele pareltjes in de voedingsindustrie (we noemen een Go-Tan uit Kesteren), maar is groter en wijdser dan voeding alleen. De specifieke ligging heeft er historisch gezien ook voor gezorgd dat industrieën als de scheepsbouw, smederijen en de meubelindustrie hoogtijdagen kenden en bakermat zijn van een groot aantal grote en kleine bedrijven die nog altijd zeer succesvol zijn. Regionaal, nationaal en internationaal.
Nijmegen, met haar geschiedenis in elektrotechnische bedrijvigheid en met haar universiteit, geldt eveneens als vruchtbare bodem voor bedrijvigheid. Met de productie van innovatieve producten bijvoorbeeld. We hebben megaconcerns als NXP, producent in halfgeleiders, in deze regio. Er zijn bedrijven met specialisaties in de wereldwijde automotive branche en medische wereld… Deze regio is rijk aan inspirerende maakbedrijven. We noemden er een paar die voort zijn gekomen uit onze letterlijk vruchtbare grond en zullen in de komende edities meer laten zien van wat deze vruchtbare bodem nog meer heeft voortgebracht.
* TCO – treecenteropheusden.nl
Tekst en fotografie: Chantal Fransen
