De zorg in Nederland heeft te maken met enkele grote maatschappelijke uitdagingen: de vergrijzing neemt toe, terwijl het aantal handen aan het bed afneemt. Met andere woorden: we komen straks mensen in de zorg tekort. Het is daarom zaak dat we slimmer omgaan met zaken als woonsituaties, technologie en samenwerkingen. Mariël Kolvenbach van Zorgcentrum St. Barbara -dat dit jaar haar 100-jarig bestaan vierde- laat haar licht schijnen op deze uitdagingen.
Goed wonen
St. Barbara zoekt de samenwerking op met betrokken partijen uit de regio. Samen met andere zorginstellingen, de gemeente en wijkteams zoals ZZG, ZMW en buurtzorg kijkt de zorgaanbieder uit Dreumel naar het anders aanbieden van zorg. Mensen willen tegenwoordig langer thuis wonen. Goed wonen is ook goed thuis wonen en nog steeds de juiste zorg ontvangen. De uitdaging is om nu al te bepalen hoe we zorgbehoevende mensen in de toekomst goed huisvesten. Sommige mensen hebben in een instelling (intramuraal) begeleiding en zorg nodig. De groep die thuis (extramuraal) woont, wordt echter steeds groter. Voor deze laatste groep wordt de schil van mantelzorgers en familie dus steeds belangrijker.
Een actueel woonvoorbeeld is het uitbreiden van het aantal aanleunwoningen, waarbij ook jongeren huisvesting krijgen in een wijk waar ouderen wonen. In het westen van het land zijn er inmiddels proeftuinen met dit soort projecten. Als wederdienst voor de huisvesting, helpen de jongeren de ouderen een aantal dagen per week met allerlei (zorg)activiteiten.
Zorgtechnologie en digitalisering
Er is al ontzettend veel zorgtechnologie op de markt, denk bijvoorbeeld aan beeldbellen, meedenkende en (terug)pratende robots en andere technologie tegen eenzaamheid. St. Barbara heeft inmiddels een zogenaamde Tovertafel in huis. Een projector aan het plafond projecteert hierbij beelden of spellen op de tafel eronder. De Tovertafel reageert op de bewegingen van de mensen om de tafel, wat het gevoel van welzijn en de vitaliteit vergroot. Ook heeft de zorginstelling een leefcirkel geactiveerd, die zorgt voor meer persoonlijke bewegingsvrijheid van de bewoners. Met een polsbandje, afgestemd op de individueel in te stellen leefcirkels, kunnen de bewoners in huis en buiten huis vrij bewegen. Mocht iemand buiten de cirkel belanden, krijgt de verpleegkundige een seintje om mogelijk gevaarlijke situaties te voorkomen. Met dit soort innovaties zijn er in de toekomst wellicht minder gesloten instellingen nodig.
Het toenemende belang van samenwerken
Een regionaal voorbeeld van een samenwerkingsverband is de vereniging Samenredzaamheid in Dreumel. Dit initiatief -door en voor vrijwilligers- is er voor mensen die wat extra hulp en aandacht kunnen gebruiken. Zo ontstaat een netwerk van mensen en instanties die elkaar helpen met allerlei activiteiten, zowel praktisch als zorg-georiënteerd. Mariël geeft aan dat zorgvragen later (of niet) binnenkomen, door de inzet van Samenredzaamheid.
In het zuiden van het land zien we de ontwikkeling van betaalde mantelzorgers. Door het tekort aan zorgpersoneel, werken deze mensen inmiddels al betaald voor zorginstellingen. Het verplegend personeel kan zich hierdoor meer bezighouden met zorgactiviteiten, voor de neventaken zetten ze niet-gediplomeerde mensen in. Deze projecten bieden een antwoord op het tekort aan handjes aan het bed en zorgen ervoor dat mensen ook langer thuis kunnen blijven wonen. We zijn ons inmiddels allemaal bewust van de uitdagingen waar we voor staan, en deze trends zijn inmiddels elders positief ingezet.
TEKST: Joep Peters
FOTO: St Barbara
