Dit najaar precies 80 jaar geleden, tijdens de laatste maanden van de Tweede Wereldoorlog, brak in de nacht van 6 op 7 oktober grote paniek uit langs de dijk in Beneden- en Boven-Leeuwen. Duitse soldaten voeren met bootjes de Waal over en staken langs de dijk in korte tijd over een traject van 2,5 kilometer ruim 40 huizen in brand. Een stevige oostenwind maakte dat er in vrijwel direct een enorme vlammenzee ontstond. De bewoners restte niets anders dan zo snel mogelijk weg te vluchten, met achterlating van al hun spullen. Voor de inwoners van Leeuwen en hun nazaten is het een gebeurtenis die niet snel vergeten zal worden.
Museum Tweestromenland in Beneden-Leeuwen heeft van deze ingrijpende nacht een tentoonstelling gemaakt onder de titel: ‘Dijkbrand totale paniek 6 en 7 oktober 1944’
De tentoonstelling is in nauwe samenwerking met Stichting 4 Mei Herdenking Beneden-Leeuwen ontwikkeld. De opening vond op 5 oktober jl. plaats en de expositie zal tot en met 2 februari 2025 te zien zijn. Bezoekers krijgen antwoord op vragen als: ‘Wat gebeurde er nu precies die nacht? Wie waren de slachtoffers van de Dijkbrand? Welke persoonlijke verhalen gaan er achter de gebeurtenissen schuil? Welke gevolgen heeft de Dijkbrand gehad?
De Reis van de Parels
Hoe vergaarde de adel van Gelre de macht en welke rol speelden bruidsschatten en erfenissen daarbij? In de gloednieuwe tentoonstelling in Museum Kasteel Wijchen ‘De Reis van de Parels’ krijgen we een lesje macht en aanzien verwerven in de zestiende en zeventiende eeuw. Dankzij slim onderhandelen, de verkoop van erfenissen of door af te dingen op bruidsschatten beklom de adel uit die tijd de maatschappelijke ladder. Allemaal zaken die ons nu vreemd voorkomen, waren destijds heel gebruikelijk.
Ook Emilia van Nassau ontbreekt natuurlijk niet. In de tentoonstelling leren we hoe zij ze haar erfenis inzette om op uitgekiende wijze Kasteel Wijchen te kunnen kopen. De reis van de Parels is te zien tot en met 9 maart 2025 in Museum Kasteel Wijchen en is onderdeel van ‘Adel, burgers en buitenlui’, een samenwerkingsproject van Museum Kasteel Wijchen, Museum Tweestromenland en Buitengoed Ruysbos.
Herdenkingen Tweede Wereldoorlog
In het kader van 80 jaar vrijheid vinden dit jaar heel wat activiteiten plaats. Bijvoorbeeld de Expositie Overbruggen: 80 jaar waaloversteek en 10 jaar Sunset March. De tentoonstelling blikt terug op de gewaagde Waaloversteek, die er mede voor heeft gezorgd dat de stad Nijmegen werd bevrijd. De tentoonstelling is te zien in het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis en werd samen met de Stichting Sunset March ontwikkeld. Het huis van de Nijmeegse Geschiedenis is te vinden aan de Mariënburg in Nijmegen en is gratis toegankelijk.
Ook het Nederlands Openluchtmuseum besteedt aandacht aan de Tweede Wereldoorlog. Tijdens de lichtwandeling ‘Uitgelicht’ wordt tijdens avondopenstellingen verteld hoe Arnhemse evacués hier tijdens de oorlog woonden. Het museum was in die oorlogsjaren ‘Gesloten wegens bewoning’. Door indrukwekkende lichtprojecties, geluidseffecten en verlichte paden ervaar je hun meeslepende verhaal.
Boek over de Overasseltse en Hatertse vennen
Voor de inwoners van Maas en Waal zijn de Overasseltse en Hatertse vennen geliefde gebieden voor een wandeling in een stukje unieke natuur. Maar dat er veel meer over te vertellen is, blijkt uit het boek dat Erfgoedplatform Heumen onlangs heeft gelanceerd. De publicatie vertelt in ruim 250 pagina’s over de geschiedenis van het gebied, de flora en fauna en de verborgen archeologische schatten, de natuur, het landschap en nog veel meer. Uiteraard ontbreekt het verhaal over de bekende koortsboom en de invloed van de Franse Benedictijnen niet.
Kortom, een prachtig cadeau voor sinterklaas of kerst voor de liefhebber van (streek)geschiedenis.
Meer informatie op de website van Erfgoedplatform Heumen (erfgoedheumen.nl)
Tip
Keuze uit maar liefst 26 wandelingen
De Beuningse ommetjes groeien langzaam uit tot een begrip in de regio, maar wist u ook dat er inmiddels al 26 verschillende wandelroutes zijn? Initiatiefneemster Marike de Valk voegde onlangs weer een nieuwe telg toe aan de reeks. Dit keer gaat het om een prachtig ommetje door de Winssense Waarden. Dit ommetje start in Winssen en heeft een totale lengte van vier kilometer. Wandelaars worden getrakteerd op de mooiste vergezichten over het water en de uiterwaarden. Voor de ervaren wandelaars is het zelfs mogelijk om verschillende routes te combineren. Ook daarin is voorzien. Zo toont de website wandeleninbeuningen.nl dat ommetje 10 of 22 prima aansluit bij het Winssense ommetje. Op de website zijn niet alleen van elke route duidelijke beschrijvingen opgenomen, maar is ook veel interessante achtergrondinformatie te lezen. Dat maakt zo’n wandeling extra aantrekkelijk.
De Beuningse Ommetjes zijn een samenwerkingsproject van de Stichting Wandelen in Beuningen (WiB) en de Stichting Historisch Besef Beuningen. (HBB)
Redactie en foto’s: Willeke Guelen en Tweestromenland, Erfgoed Heumen, Nederlands Openluchtmuseum, Marike de Valk
