Wat is een eendenkooi?
Een eendenkooi is een vanginrichting voor eenden die bestaat uit een vijver (een zogenaamde kooiplas) met vangarmen of pijpen omgeven door een kooibos. Aan eendenkooien is vanouds het recht van afpaling verbonden. Dat houdt in dat er binnen een straal van enkele honderden tot wel 1500 meter geen activiteiten mogen plaatsvinden die de vangst zouden kunnen verstoren.
Een authentieke eendenkooi in Gelderland
Veel eendenkooien zijn helaas verdwenen, maar een aantal zijn gelukkig behouden, waaronder de eendenkooi Batenburg. Zij is lange tijd eigendom geweest van de bewoners van Kasteel Batenburg. De diverse bewoners hielden vanaf 1857 nauwgezet een ‘boekhouding’ bij van de vangsten. Hierdoor is het een van de meest gedocumenteerde eendenkooien van Nederland. Sinds 1953 is de eendenkooi eigendom van het Geldersch Landschap en Kasteelen.
Hoe ziet de eendenkooi Batenburg eruit?
Het afpalingsrecht van de eendenkooi Batenburg, dat nog steeds geldt, is bepaald op 753 meter. De eendenkooi ligt op laaggelegen uiterwaarden, de zogenaamde komgronden. De eendenkooi Batenburg wordt tegenwoordig nog steeds op basis van historische onderhoudsmethodes uit de 19e eeuw onderhouden. Hiermee heeft deze eendenkooi nog alle authentieke onderdelen, waaronder een kooihuisje voor het verblijf van de kooiker, vier vangpijpen met schermen voor de vangst van de wilde eenden, een makhok waar de staleenden vanuit het nest kunnen wennen aan de kooiker en zijn hond, een kooiplas waar de makke eenden het gehele jaar verblijven, een vliegstal voor circa 1000-3000 foeragerende eenden en een kooibos voor afscherming van de eendenkooi en voor materiaalwinning voor het onderhoud van de eendenkooi.
Een bedreigd cultureel erfgoed met perspectieven Tegenwoordig worden er in de eendenkooi van Batenburg nog maar enkele honderden eenden per jaar gevangen. De eendenkooi Batenburg is nog steeds in bedrijf. Naast de functie als vogelringstation worden er ook nog een aantal eenden, met name woerden, gedood voor consumptie voor de lokale restaurants.
Tip! Boek een excursie in het voorjaar via Gelderlandschap en Kastelen –
https://www.glk.nl/bescherming-beheer/levend-landschap/batenburg/
