In de afgelopen decennia heeft technologische vooruitgang een enorme impact gehad op ons dagelijks leven. Een gebied waarin deze technologische vooruitgang bijzonder veelbelovend is, is de ontwikkeling van smart buildings. Deze gebouwen zijn uitgerust met geavanceerde technologieën en systemen die zorgen voor een betere efficiëntie, beheersbaarheid en duurzaamheid.
In dit artikel verkennen samen met Directeur Alex Sessink van adviesbureau Bongers/Jansen, onderdeel van de Kessel Groep, wat smart buildings zijn en welke voordelen ze bieden. Het bedrijf is een onafhankelijk adviesbureau op het gebied van installatietechniek, duurzaamheid, energie, brandpreventie en bouwfysica. Vanuit ieders discipline werken zij samen aan een totaalaanpak van het beheer, onderhoud en exploitatie van gebouwen.
‘Smart Building zal ons in de toekomst nog veel meer inzicht verschaffen in onze gebouwen.’
Ontwikkeling
De ontwikkeling van smart buildings ziet er volgens Sessink veelbelovend uit en wordt al steeds meer geïntegreerd in gebouwen. Het zal in de toekomst ons nog veel meer inzicht verschaffen in onze gebouwen. Met de voortdurende vooruitgang in technologie, zoals het Internet of Things (IoT), kunstmatige intelligentie en big data-analyse, zullen smart buildings steeds geavanceerder worden. We kunnen verwachten dat gebouwen nog meer autonoom worden en in staat zijn om hun eigen prestaties te optimaliseren op basis van realtime gegevens en gebruikersgedrag. Op dit gebied hebben we veel kennis en ruime ervaring. Wij doen dat o.a. door het bewaken en beheren van de klimaatinstallaties. Dit alles gekoppeld aan het gedrag van de gebruikers. Soms is het noodzakelijk dat een gebouweigenaar zijn gebruik aanpast zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit van een gebouw. Daarin kan de smart buildings techniek een belangrijke rol inspelen. Met name in het energieverbruik. Het beheersen en inzichtelijk krijgen van energiestromen binnen een gebouw is een eerste noodzaak om efficiënt om te gaanmet energie. We zien in de praktijk dat het energieverbruik in gebouwen hoog is en door deze technieken toe te passen, kunnen we gebruik drastisch verminderen door bijvoorbeeld de processen anders in te delen. Sommige processen kun je bijvoorbeeld beter ’s nachts laten draaien dan overdag. Wanneer het verbruik het hoogste zal zijn”, aldus Sessink.
Werkwijze
“We hebben een vaste procedure bij het verduurzamen van gebouwen wat wij comfortbeheer noemen”, vervolgt Sessink. “Waarbij we ons richten op de verwarming-, de koel-, de luchtbehandeling en de regeltechnische installaties. Dat begint met het inzicht in de energiestromen te verkrijgen waarmee we installaties of delen hiervan kunnen beoordelen op hun rendementen, efficiëntie en verbruikspatronen. De (meet)gegevens kunnen aantonen of duurzame installaties rendabel zijn en hun beloofde rendementen kunnen waar maken, dan wel aanleiding geven tot verbetering van de installatierendementen en toepasbaarheid in de toekomst. Vervolgens komt daar een plan van aanpak uit. Om een voorbeeld te noemen. De gemeente Nijmegen wilde haar locaties verduurzamen met o.a. als doel meer grip te krijgen op het energieverbruik. We zijn toen gaan inventariseren op onder meer de bezetting door de dag heen van de ambtenaren. Door middel van slimme sensoren konden we dat precies volgen en het energieverbruik van het pand op afstemmen. Ruimten die niet benut werden, daarvan ging automatisch de verlichting uit, de temperatuur omlaag en de ventilatie wordt op basis van CO2 uitgeschakeld. We hebben daar een GBS-systeem draaien met een bestaande en ons handgeschreven GBS-softwaresysteem die ook gekoppeld is aan de weersvoorspelling en automatisch de installatie aanpast aan de weersomstandigheden. Bij de gemeente Nijmegen heeft dit gezorgd voor een structurele verbetering van de energie-efficiëntie in de gebruiksfase en daarmee een kostenbesparing in de exploitatie. Bij dergelijke projecten is het altijd een samenspel tussen de doelstelling van de opdrachtgever en het beschikbare budget. Want de mogelijkheden om een gebouw smart building te maken, zijn legio. Je kunt het net zo duur maken als je zelf wilt. Zeker bij een ouder gebouw moet je kijken of de investeringen opwegen tegen de terugverdientijd. Techniek is niet altijd het meest belangrijkste en moet je luisteren naar de opdrachtgever.”
Nieuwbouw
“Bij nieuwbouw ligt dit een stuk gemakkelijker. Daar kun je de smart building techniek vanaf het begin meenemen in de bouw. We merken wel dat er vanuit onze opdrachtgevers steeds meer de vraag komt om duurzaam te bouwen. Wat daarin meespeelt is de wet- en regelgeving in het kader van onder meer de energietransitie. We bieden opdrachtgevers dan ook een breed scala aan adviesmogelijkheden op het gebied van duurzame ontwikkeling. Dat kan al beginnen bij het programma van eisen voor stedenbouw en bouwen volgens een aantal programma’s zoals GPR Gebouw, BREEAM, Greencalc+ en PHPP (Passief Huis Berekening). Deze programma’s geven elk op hun manier inzicht in duurzaamheidprestaties van gebouwen – van beleid tot bouw. Zij tonen elk de duurzaamheid van een project, gebruikmakend van de meest recente methodes en ontwikkelingen zoals smart buildings.”
‘Bij projecten is het altijd een samenspel tussen de doelstelling van de opdrachtgever en het beschikbare budget’
Conclusie:
Smart buildings zijn een opwindende ontwikkeling die de manier waarop we gebouwen ontwerpen, gebruiken en beheren transformeert. Door gebruik te maken van geavanceerde technologieën bieden smart buildings aanzienlijke voordelen op het gebied van energie-efficiëntie, hulpbronnenoptimalisatie, gebruikerservaring en veiligheid. Met verdere technologische vooruitgang zullen smart buildings een integraal onderdeel worden van duurzame steden en een betere levenskwaliteit bieden voor hun bewoners. De toekomst is helder voor smart buildings, en we kunnen uitkijken naar een slimmere en duurzamere gebouwde omgeving.
Tekst: Loet van Bergen Foto’s: Bongers/Jansen en Shutterstock
