Kun je je het voorstellen? Bouwen met minder beton? Dat zou veel schelen in de CO2-uitstoot! Margreet van Uffelen en Huub Looze, co-founders en eigenaren van designstudio Omlab, zien het helemaal voor zich. En dat niet alleen: met het ontwikkelen van een circulair biobased 3D-printbaar bouwmateriaal zijn ze in een vergevorderd stadium. Zo ver dat betonbedrijven en architectenbureaus geïnteresseerd zijn.
Margreet: “We werken toe naar opschaling voor robotarmprinters met materialentoevoer via silo’s. Wat hier in onze studio gebeurt, is het voorwerk: het onderzoeken, het experimenteren. Hierbij gaan we tot en met technical readiness level 3, het proof of concept waarmee we aantonen dat ons idee haalbaar en schaalbaar is. We werken bij voorkeur samen met partners. Bij het nastreven van ons ideaal – een economie die in balans is met de draagkracht van het ecosysteem – zoeken we steeds de verbinding met de bouw.”
Het moet nú en het moet goed
“Wat ons drijft? De mens put op allerlei manieren de aarde uit. Ik hoef het niet uit te leggen; de klimaatproblematiek is niet meer van straks, het is een probleem van nú. We moeten nú stappen zetten, dat is onze heilige overtuiging en drijfveer. Met de kennis en ervaring die we hebben, willen we actie ondernemen. En ja, we leggen de lat hoog. We gebruiken geen delfstoffen, geen fossiele grondstoffen en geen chemische toevoegingen. In plaats daarvan werken we biobased. Dat niet alleen: we zien steeds meer kansen om nieuw biobased te vermijden en in plaats daarvan circulair biobased toe te passen: grondstof uit afvalstromen. Liefst zoveel mogelijk uit de regio.”
Afval waar je je neus voor ophaalt
“Deze bouwsteen (Margreet pakt een niet te miskennen 3D-geprint, steenachtig object – red.) hebben we gemaakt van calciet, cellulose, Kaumera en een kleine hoeveelheid alginaat. Dit mengsel is dus niet alleen biobased, het is voor bijna 100% samengesteld uit afval, namelijk materiaal uit de riool- en drinkwaterzuivering. Op het oog gezien ‘waardeloos afval’. In de bouwwereld wordt veel gepraat over schaarste van grondstoffen. Wij zien juist een overvloed. Wat wij doen, is uit grondstoffen die elk voor zich heel weinig waarde hebben hoogwaardige elementen maken door de toevoeging van creativiteit en hoogwaardige technologie.”
Toenemende belangstelling
“Dit bouwelement voldoet nog niet aan alle technische eisen. Maar de sterkte is C8, vergelijkbaar met een gipsbetonblok. Sinds dat bekend is, neemt de belangstelling behoorlijk toe. Aan het droogproces en de vochtbestendigheid en o ja, ook aan de geur – je ruikt het hier wel, hè? – werken we nog. En kijk: met behulp van de 3D-printer heb je een grote mate van vormvrijheid. Een element als dit is stapelbaar, koppelbaar, demontabel, remontabel en er is al plaats voor leidingen.”
“We zien steeds meer kansen om nieuw biobased te vermijden en in plaats daarvan circulair biobased toe te passen”
Deel je kennis!
Omlab is gevestigd in Arnhem, op een voormalig kazerneterrein vlakbij de Hoge Veluwe. Zonnepanelen op het dak, geen aardgas op het terrein. Beneden bevindt zich de werkplaats, boven zijn het kantoor en een logeerplek voor onderzoekers en ontwerpers. Margreet licht toe: “Omlab is een open werkplaats. Ons bouwmateriaal ontwikkelen we door samen te werken, kennis te delen en vragen te stellen. Wij vinden antwoorden bij anderen en omgekeerd. Zo hebben we bijvoorbeeld onze biobased expertise gedeeld met een bedrijf dat nu met koemest kan 3D-printen. Kennis delen versnelt de circulaire economie, daarvan zijn wij overtuigd.”
Geworteld in de samenleving
Het bouwmateriaal dat Omlab nu ontwikkelt, gaat binnenkort de pilotfase in. Dan zijn de industrie en de markt aan zet. “Er zullen vast aanpassingen gedaan worden aan hoe wij het bedacht hebben”, voorziet Margreet. “Onze rol van waakhond pakken we hierbij wel, hoor! Want we gaan uiteraard voor een zo hoog mogelijk gehalte aan circulaire en biobased grondstoffen in het nieuwe materiaal.” Tegelijk blijkt Omlab geworteld in de samenleving en in de realiteit van de markt. Margreet: “Als we echt impact willen hebben op verduurzaming van de bouw – en dat willen we – dan moet een innovatie op grote schaal toegepast kunnen worden.”
Het HAN Centrum Meervoudige Waardecreatie helpt organisaties in de regio bij hun
omslag naar toekomstbestendigheid
www.han.nl/cmw
